Herenweg 143

Stella Duce

	Oorspronkelijke functie
	Woonhuis
	Huidige functie
	Woonhuis
	Bouwjaar
	1892-1893, koetshuis 1903
	Architect
	A. van der Steur (1893-1953) en J.A.G. van der Steur (1865-1945)
	Status
	Gemeentelijk monument

Introductie

Stelle Duce staat aan de Herenweg tegenover de Koediefslaan. Aan de noordkant staat het landhuis Oud Berkenroede en aan de overkant Welgelegen, twee rijksmonumenten. Aan de zuidkant staat de ’s Herenwegkerk, een gemeentelijk monument. Het rijksmonument landgoed Berkenrode ligt in de directe nabijheid.

In 1892 werd deze villa ontworpen door Adrianus van der Steur en zijn zoon Johan A.G. van der Steur. Zij hebben ongeveer twintig villa’s ontworpen, maar de zoon alleen is ook verantwoordelijk voor, onder meer, de Schouwburg in Haarlem en de Willinkschool in Bennebroek. Het is opmerkelijk dat in het bouwarchief ook een ontwerp uit 1894 bewaard is gebleven van architect J.W.G. Droste. Dat werd niet uitgevoerd, maar leek in de verte wel op het ontwerp van de Van der Steurs.

De villa werd gebouwd voor Egbert Kersten uit een bloemkwekersfamilie die bloembollengrond bezat aan de nabij gelegen Koediefslaan. In 1903 ontwierp J. van der Aens een stal en een koetshuis, die aan de zuidkant van de villa gebouwd werden. De naam Stella Duce betekent ‘Onder leiding van de sterren’ en is, behalve tijdens de Tweede Wereldoorlog, steeds in gebruik gebleven. ‘Duce’ leek in die jaren een ongewenste verwijzing naar Benito Mussolini die ‘Il Duce’ werd genoemd.

Bouwkundige beschrijving

De villa heeft twee bouwlagen en kap gedekt met grijze leisteen. Opvallend is de toren op het dak, evenals twee markante schoorstenen. De villa is rijk versierd, met name in het metselwerk en het timmermanswerk. Een voorbeeld hiervan is de okergele topgevel, die bekleed is met hout en versierd met decoratieve sierspanten en sierlijsten. Het venster is deze topgevel is ook rondom versierd met gesneden houtwerk. De asymmetrische voorgevel verspringt en heeft op de begane grond in de bovenlichten van de ramen decoratief glas-in-lood en naast de vensters ossenbloedrood geschilderde blinden.

Het voormalige koetshuis heeft een bouwlaag en is gedekt met rode pannen. De gevels zijn betimmerd met hout dat donkerbruin en okergeel is geschilderd. Boven de dubbele staldeuren aan de voorkant bevindt zich nog een hooiluik.

Gemeentelijk monument

Stella Duce is een gaaf voorbeeld van de ontwikkeling van villabouw langs de Herenweg rond 1900. De onmiddellijke nabijheid van de rijksmonumenten Berkenrode, Oud Berkenroede en Welgelegen versterkt de ensemblewaarde. Door het rijke ontwerp in een schilderachtige rustieke trant heeft de villa ook architectonische waarde. Villa en voormalig koetshuis zijn gaaf bewaard gebleven.